Bệnh thương hàn gà là một trong những loại truyền nhiễm nguy hiểm nhất trong chăn nuôi gia cầm. Thể loại này có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường tiêu hóa, làm suy giảm sức đề kháng, gây tử vong hàng loạt và gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Hãy cùng tìm hiểu thêm về loại truyền nhiễm này trong bài viết GACAM888 dưới đây
Giải mã bệnh thương hàn gà là gì?
Bệnh thương hàn gà, tên tiếng Anh là Fowl Typhoid, là truyền nhiễm do vi khuẩn Salmonella Gallinarum gây ra. Khác với các chủng Salmonella gây ngộ độc thực phẩm ở người, Salmonella Gallinarum chỉ gây và một số loài gia cầm khác. Bệnh thường xuất hiện ở con trưởng thành và con trên 4 tuần tuổi, với tỷ lệ chết rất cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Vi khuẩn Salmonella Gallinarum là loại vi khuẩn gram âm, không sinh bào tử, có khả năng tồn tại lâu trong môi trường, đặc biệt là ở những nơi có phân gia cầm, thức ăn thừa, chuồng trại bẩn. Đây cũng là lý do vì sao bệnh dễ bùng phát trong các trang trại chăn nuôi thiếu vệ sinh.
Nguyên nhân, đường lây truyền của bệnh thương hàn gà
Bệnh thương hàn gà lây lan cực kỳ nhanh, để hiểu triệt để người chăn nuôi phải biết rõ nguyên nhân hình thành:
Nguyên nhân chính
Nguyên nhân chính gây ra bệnh thương hàn gà là sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn Salmonella Gallinarum trong cơ thể. Vi khuẩn này tồn tại trong phân con hoặc trong môi trường bị nhiễm bẩn, sau đó xâm nhập vào hệ tiêu hóa khi chúng ăn hoặc uống phải thức ăn, nước uống chứa vi khuẩn. Ngoài ra, nguồn gốc cũng có thể từ bố mẹ bị nhiễm, khi đó vi khuẩn truyền sang trứng và khiến con mắc ngay từ khi mới nở.
Đường lây truyền
- Đường tiêu hóa: Đây là con đường chính và phổ biến nhất, vi khuẩn theo thức ăn và nước uống xâm nhập vào ruột.
- Lây truyền qua trứng: Vi khuẩn truyền qua màng trứng, làm con bị nhiễm ngay từ trong trứng.
- Tiếp xúc trực tiếp: Gà khỏe mạnh tiếp xúc với con nhiễm hoặc vật dụng bị ô nhiễm vi khuẩn cũng có thể mắc.
- Môi trường ô nhiễm: Chuồng trại, đệm lót, dụng cụ chăn nuôi không được vệ sinh kỹ làm môi trường thích hợp cho vi khuẩn tồn tại lâu dài, dễ lây lan.
Triệu chứng thường xuyên gặp bệnh thương hàn gà
Bệnh thương hàn gà thường diễn biến khá phức tạp, biểu hiện khác nhau tùy vào giai đoạn cấp tính hay mãn tính, cũng như thể trạng của từng con. Có thể quan sát triệu chứng bên ngoài cũng như qua mổ khám.
Triệu chứng bên ngoài
- Gà ủ rũ, mệt mỏi: Chúng thường đứng yên, ít vận động, cánh thõng xuống, dáng điệu yếu ớt.
- Sốt cao: Thân nhiệt tăng lên trên 41 độ C, kèm theo hô hấp gấp, thở khó.
- Chán ăn, biếng ăn: Chúng giảm hoặc ngừng ăn, khiến cơ thể ngày càng yếu đi.
- Phân bất thường: Phân lỏng, màu đen hoặc trắng nhầy, đôi khi có mùi hôi khó chịu.
- Da xanh nhợt: Ở một số con nhiễm nặng, da tái xanh do thiếu máu hoặc tuần hoàn kém.
- Tỷ lệ chết cao: Trong các ổ dịch, tỷ lệ chết lên đến 70-80%, đặc biệt là con và chưa được tiêm phòng.
Triệu chứng bên trong qua mổ khám
- Gan và lách to, nhiều ổ áp xe nhỏ li ti trên bề mặt, khi quan sát sẽ thấy màu vàng đậm hoặc sậm màu hơn bình thường.
- Niêm mạc ruột bị viêm loét, đỏ rực, có nhiều vết loét sâu.
- Thận cũng sưng phù và có thể xuất hiện các ổ viêm.
- Các hạch bạch huyết quanh ruột và gan bị sưng to, viêm tấy.
- Trong ổ bụng thường có dịch màu vàng hoặc đục, đặc biệt trong những trường hợp chết đột ngột.
Tác hại và ảnh hưởng của bệnh thương hàn gà
Bệnh thương hàn gà không chỉ gây chết nhiều cá thể trong đàn mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, làm giảm năng suất trứng và khả năng sinh trưởng.
- Tỷ lệ chết cao: Khi dịch bùng phát, có thể gây thiệt hại lớn với tỷ lệ chết lên tới 50-80%.
- Suy giảm năng suất: Gà nhiễm thường còi cọc, tăng trọng chậm, giảm khả năng đẻ trứng hoặc trứng kém chất lượng.
- Tăng chi phí chăn nuôi: Người nuôi phải tốn nhiều chi phí mua thuốc, chăm sóc và vệ sinh chuồng trại để khống chế.
- Lây lan nhanh: Bệnh dễ lây lan ra các trang trại lân cận nếu không được kiểm soát kịp thời.
- Nguy cơ tái phát: Do vi khuẩn có thể tồn tại lâu trong môi trường, dễ tái phát nếu không xử lý triệt để.
Biện pháp phòng ngừa bệnh thương hàn gà
Phòng bệnh là biện pháp hiệu quả nhất để hạn chế thiệt hại do thương hàn gây ra. Một số cách phòng bệnh thực tế và hiệu quả bạn có thể áp dụng như sau:
- Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ hàng ngày, loại bỏ phân, rác thải, thức ăn thừa.
- Khử trùng chuồng trại định kỳ bằng các hóa chất an toàn như vôi bột, formol, thuốc tím. Đảm bảo chuồng luôn khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm ướt tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
- Sử dụng thức ăn đảm bảo vệ sinh, không mốc, không ôi thiu.
- Cung cấp nguồn nước sạch, lọc và thay nước thường xuyên, tránh để nước đọng.
- Tiêm phòng vắc xin thương hàn cho toàn bộ đàn theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Vắc xin giúp hình thành hệ miễn dịch, giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh. Thời gian tiêm phòng thường là khi từ 1-2 tháng tuổi, có thể nhắc lại theo chu kỳ để duy trì miễn dịch.
Xem thêm: Bệnh Gumboro – Căn Bệnh Truyền Nhiễm Nguy Hiểm Cho Gà
Lời kết
Bệnh thương hàn gà GACAM888 là một thách thức lớn đối với người chăn nuôi, đặc biệt trong điều kiện chăn nuôi công nghiệp và quy mô lớn. Vi khuẩn gây bệnh có khả năng tồn tại lâu trong môi trường và lây lan nhanh, gây thiệt hại nặng nề cho đàn nếu không được kiểm soát đúng cách.
